Blog Archives

Koszty alternatywne określane są jako koszty korzyści utraconych na skutek poniechania określonej działalności. Nie są to więc koszty faktycznie ponoszone, lecz jedynie koszty kalkulowane. Pozwalają nam one ocenić, która z dwóch alternatywnych możliwości jest korzystniejsza. Jeśli trudno jest ustalić faktyczne koszty rozpatrywanej działalności, koszty te możemy zastąpić kosztem alternatywnym obliczając korzyści utracone na skutek rezygnacji z innej działalności, której miejsce dana działalność ma zająć. Na przykład zamiast kosztu uprawy określonej rośliny pastewnej można brać pod uwagę utraconą korzyść z uprawy rośliny towarowej, która by w płodozmianie odgrywała tę samą rolę co wspomniana roślina pastewna...

W gospodarce socjalistycznej rynek, jako forma więzi ekonomicznej między rolnictwem a innymi działami gospodarki narodowej, wymaga swoistych metod regulacji. Metody te służą podporządkowaniu rynku systemowi gospodarki planowej. Prawa ekonomiczne działające na rynku chłopskim mają charakter żywiołowy, ponieważ poszczególni producenci podejmują samodzielnie decyzje dotyczące rozmiarów produkcji oraz terminów i ilości produktów dostarczonych na rynek. W związku z rozproszeniem produkcji rolnej (decyzje powyższe podejmują miliony samodzielnych gospodarstw) niezbędną równowagę między podażą różnych produktów rolnych i popytem na nie osiąga się za pośrednictwem żywiołowego dostosowywania się tych wielkości przez mechanizm cenowy...

Koncepcje konserwatywne, neoliberalne nie są niczym nowym w historii burżuazyjnej ekonomii politycznej, a ich odrodzenie jest jedynie przejawem nowego etapu kryzysu tej ekonomii — tym razem kryzysu keynesizmu, tak jak wielki kryzys ekonomiczny lat trzydziestych ujawnił kryzys koncepcji opartych na zasadach klasycznej ekonomii burżuazyjnej. Ich ośrodkiem stały się USA, gdzie znalazły też one zastosowanie w praktyce polityki gospodarczej administracji republikańskiej Reagana. Istotę koncepcji konserwatywnych, zwanych też teoriami podaży w odróżnieniu od keynesowskich koncepcji określanych jako popytowe, można streścić następująco...

W odniesieniu do sterowania rozwojem rolnictwa można sformułować szereg zasad, które powinny być przestrzegane, ażeby osiągnąć najwyższą skuteczność oddziaływań sterujących. Nie sposób omówić wszystkich zasad, skoncentrujmy się zatem na najważniejszych. Rozwój rolnictwa — na co uprzednio wskazano — obejmuje wiele wzajemnie sprzężonych, -aczkolwiek bardzo zróżnicowanych procesów i zjawisk społeczno-ekonomicznych. W toku oddziaływania na proces rozwoju rolnictwa trzeba te procesy i zjawiska ujmować kompleksowo, t j. uwzględniać dialektyczne związki między nimi. Takie podejście, zwane obecnie coraz częściej podejściem systemowym, powinno stanowić pierwszą podstawową zasadę sterowania rozwojem rolnictwa...

Po wyodrębnieniu podstawowych grup współczynników techniczno-ekonomicznych można dokonać dalszego ich podziału na takie podgrupy (rodzaje), które bywają najczęściej stosowane do opisu techniki wytwórczej. Omówimy — w sposób ogólny — ich sens ekonomiczny. W grupie współczynników wydajności czynników produkcji wyróżniamy cztery podgrupy, a mianowicie współczynniki wydajności pracy żywej, środków trwałych produkcji (majątku produkcyjnego), środków obrotowych produkcji (materiałów i usług) i ziemi...

Cele mogą być im przekazywane wprost (bezpośrednio) — jako zadania lub pośrednio — poprzez pewne parametry (tj. przez uruchomienie odpowiadających im instrumentów sterowania). Niektóre z celów są trudne do jednoznacznego sformułowania wprost, muszą one być formułowane pośrednio, przez cele cząstkowe. Na przykład, cel społeczny, jakim jest przebudowa techniczna i społeczna naszego rolnictwa, trudno byłoby sformułować wprost, chociażby ze względu na brak jednoznacznych kryteriów jego oceny. Natomiast można cel ten „rozpisać” na cele cząstkowe, odnoszące się do pewnych wycinków sfery obejmowanej przez cel zasadniczy...

Rozłożenie w czasie wartości zużycia środków trwałych: wartość tego zużycia zaliczana jest do kosztów produkcji. Funkcja amortyzacyjna w skali całej gospodarki polega na odtwarzaniu funduszu nabycia i odnawianiu środków trwałych równolegle do ich zużycia fizycznego i ekonomicznego. Zużycie fizyczne — utrata wartości środków trwałych wskutek materialnego zużycia części i elementów środków trwałych wywołana użytkowaniem środka trwałego, wpływami atmosferycznymi itd. Zużycie ekonomiczne — utrata wartości czynnych w produkcji środków trwałych, nie wynikająca z ich materialnego zużycia, a będąca rezultatem postępu techniczno-ekonomicznego...

Cechą każdego rachunku ekonomicznego oraz, jeśli się ujmie sprawę szerzej, każdego ekonomicznego ujęcia dowolnego zagadnienia jest operowanie wielkościami wyrażonymi w jednostkach wartości, czyli w pieniądzu. By wielkości ujęte ilościowo móc wyrazić w pieniądzu, trzeba posługiwać się cenami bądź kosztami jednostkowymi. Ceny w zasadzie tworzą się w procesie obrotu towarowego. Znajdują więc w zasadzie zastosowanie w odniesieniu do artykułów, które trafiają do obrotu towarowego, a więc w odniesieniu do artykułów towarowych...

Potencjał produkcyjny rolnictwa jest częścią składową zasobów produkcyjnych gospodarki narodowej i przedmiotem oddziaływania polityki ekonomicznej państwa. Podstawowym celem tego oddziaływania jest takie kształtowanie kierunków rozwojowych całej gospodarki narodowej, w tym także rolnictwa, aby uzyskać możliwie pełne zaspokojenie potrzeb społecznych. Wykorzystanie potencjału produkcyjnego rolnictwa jest przedmiotem gospodarowania w rolnictwie. Racjonalne gospodarowanie oznacza taki dobór środków, który pozwala realizować cel w sposób optymalny. W warunkach naturalnego rolnictwa cel i środki działalności ustala się przez zwyczaj i tradycję. Rolnictwo realizuje wiele różnych celów, zaś zmiany w działalności i metodach wytwarzania są bardzo powolne...

Pojęcie sterowania weszło do teorii i praktyki ekonomicznej w latach czterdziestych wraz z pojawieniem się nowej dyscypliny nauki, jaką jest cybernetyka . Mimo znacznego upływu czasu pojęcie sterowania nadal nie jest jednoznacznie interpretowane — nawet w cybernetyce. Najpowszechniej przez sterowanie rozumie się wywieranie wpływu na określone zjawiska . Pojecie sterowania rozumiane jest w ekonomii dwojako. W węższym jego ujęciu oznacza ono kierowanie pośrednie (zwane inaczej parametrycznym), zaś w ujęciu szerszym pojęcie sterowania obejmuje wszelkie oddziaływania na pewien obiekt (proces, zjawisko, zespół ludzi itd.) a nawet oddziaływanie nie zamierzone ze strony podmiotu uznanego za sterujący...