Geopolotyka

Pseudonaukowa teoria oparta na determinizmie geograficznym, wg którego środowisko, w tym również położenie geograficzne wywiera decydujący wpływ na rozwój społeczeństwa. Tym, co wyodrębnia geopolityka z determinizmu geograficznego, jest teza, że określone położenie geograficzne predystynuje dane państwo lub zamieszkujący dane terytorium naród do rozszerzania wszelkimi środkami jego „przestrzeni życiowej”. Geopolityka pojawiła się na przełomie XIX i XX w. — w związku z przejściem kapitalizmu w stadium monopolistyczne — jako usprawiedliwienie i uzasadnienie agresywnej polityki mocarstw imperialistycznych i uprawianej przez nie eksploatacji innych krajów. Twórcą koncepcji g. był niemiecki geograf i etnograf, F. Ratzel, z tym że sam termin „geopolityka” wprowadzony ostał dopiero w czasie I wojny światowej przez szwedzkiego pan-germanistę, R. Kjellena. W późniejszym okresie założenia g. podchwycone zostały przez licznych naukowców i polityków burżuazyjnych. W Polsce międzywojennej zwolennikami geopolityki byli znani ówcześni geografowie — E. Romer R. Umiastowski i in. Szczególnie jaskrawe formy przybrała geopolityka jako element składowy ideologii hitlerowskiej, uzasadniającej dążenia IH Rzeszy do panowania nad światem. Po II wojnie światowej geopolityka znalazła licznych głosicieli w USA.