Kapital finansowy na wsi

Obok procesu rozwarstwienia pojawił się na wsi kapitał finansowy. W krajach kapitalistycznych szybko rozwijał się kredyt hipoteczny. Instytucje kredytowe udzielały rolnikom długoterminowych pożyczek, które zapisywano w księgach gruntowych, zawierających szczegółowy opis sytuacji prawnej każdej nieruchomości (hipoteka). W przypadku bankructwa i przymusowej sprzedaży gospodarstwa rolnego w celu pokrycia długów, z sumy uzyskanej na licytacji spłacano przede wszystkim wierzycieli hipotecznych w kolejności wpisów do księgi gruntowej. Inni wierzyciele otrzymywali swe należności w miarę możliwości z pozostałej kwoty. Ponieważ hipoteczne zabezpieczenie dawało właścicielowi kapitału największe gwarancje, ta forma kredytu szeroko się rozwinęła. Natomiast właściciel ziemi mógł dzięki temu uzyskać długoterminowe pożyczki, co w rolnictwie było kardynalnym warunkiem wszelkich inwestycji. Szczególne formy prawne związane z zawarciem transakcji kredytu hipotecznego powodowały, że następowało faktyczne ograniczenie praw właściciela gruntu do rozporządzania nieruchomością. W przypadku sprzedaży zabezpieczone musiały być przede wszystkim interesy wierzycieli hipotecznych. Właściciel płacił regularnie procenty, będące formą renty gruntowej.