Kryzys w imperializmie

Pierwszy kryzys epoki imperializmu odegrał dużą rolę w przyspieszeniu procesu kształtowania się monopoli. Upadło wiele przedsiębiorstw słabych ekonomicznie. Charakterystycznym zjawiskiem był wzrost przeciętnych rozmiarów produkcji, przypadającej na jedno przedsiębiorstwo, co świadczyło o przyspieszeniu procesów koncentracji. Podobnie przyspieszone zostało tempo monopolizacji. W latach kryzysu powstało wiele dużych organizacji kartelowych: w Rosji potężne syndykaty: Prodameta, Gwozd i inne, w Niemczech utworzono przeszło 100 nowych karteli, podobne zjawiska wystąpiły w innych krajach. Wyjście z kryzysu dokonywało się bardzo powoli, w różny sposób w poszczególnych państwach. W Niemczech ogólny wskaźnik produkcji przemysłowej osiągnął poziom przedkryzysowy już w 1901 r., jednak w przemyśle maszynowym powrót do stanu przedkryzysowego nastąpił w 1905 r. W Stanach Zjednoczonych większość wskaźników produkcji wskazywała na osiągnięcie poziomu poprzedniego w 1905 r., lecz produkcja przemysłu stoczniowego była niższa do 1908 r. Również w Anglii od 1905 r. produkcja przekroczyła poziom sprzed kryzysu, ale produkcja środków produkcji osiągnęła ten stan już w 1902 r. Ogólnie świat kapitalistyczny wyszedł z załamania gospodarczego około 1905 r. Stosunkowo wcześniej poprawa nastąpiła w Niemczech, gdzie o ożywieniu gospodarczym można mówić od 1903 r., chociaż napotykało ono jeszcze pewne przeszkody. W Rosji przezwyciężenie kryzysu opóźniła przegrana wojna rosyjsko-japońska, a następnie rewolucja 1905 r. W Japonii szybki wzrost produkcji datował się od 1905 r.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>