Społeczno-ekonomiczną treść dochodu chłopskiego określa fakt, że jest to dochód wytworzony własną pracą. Jakkolwiek cały dochód rodziny chłopskiej (opłata pracy + dochód czysty) na zewnątrz występuje w jednej formie, to jednak nie można pomijać faktu, że tkwi w nim dochód z pracy oraz dochód z tytułu własności. Jest to logiczna konsekwencja tego, że gospodarstwo chłopskie jest swoistą jednością dwu elementów, mianowicie warsztatu pracy dla rolnika i członków jego rodziny oraz indywidualnej własności środków produkcji. Podział dochodu chłopskiego na opłatę pracy żywej oraz dochód czysty dokonuje się nie ex ante (jak to ma miejsce poza systemem gospodarki chłopskiej, gdzie mamy do czynienia z najmem siły roboczej), lecz ex post...

Ekonomiczną podstawę kompleksu wojskowo-przemysłowego USA stanowią przedsiębiorstwa (koncerny i inne ugrupowania monopolistyczne) realizujące zamówienia zbrojeniowe Pentagonu. Współpracują z nimi, a także z ośrodkami dyspozycji wojskowej, liczne instytucje naukowe — wyspecjalizowane instytuty, uczelnie, realizujące zamówienia badawczo-rozwojowe o charakterze militarnym. Wreszcie do ogniw kompleksu wojskowo-przemysłowego zaliczyć należy liczne organizacje, skupiające działaczy politycznych, byłych wojskowych, biznesmenów, reakcyjnych działaczy związkowych, specjalistów w dziedzinie środków masowego przekazu itp. propagujących i reklamujących interesy koncernów zbrojeniowych i ideologię militarystyczną...

Do określenia stopnia zaspokajania przez rolnictwo potrzeb ogólnospołecznych służy kategoria towarowości produkcji rolnej. Towarowość produkcji rolnej jest wskaźnikiem wyrażającym stosunek towarowej produkcji rolnictwa (tj. rozmiarów produkcji sprzedanej) do jego produkcji globalnej. Towarowa produkcja rolnictwa musi rosnąć szybciej niż zatrudnienie poza rolnictwem, gdyż stanowi ona podstawę stałego wzrostu spożycia. Rozwój przemysłu może jednocześnie tworzyć przesłanki niezbędne do wzrostu produkcji towarowej rolnictwa. Dostarczając środki dla technicznej rekonstrukcji rolnictwa (nawozy mineralne, maszyny itp.), może on w decydujący sposób wpłynąć na wzrost plonów oraz wydajność pracy w rolnictwie...

Wielostronne powiązanie różnych gałęzi w rolnictwie sprawia, że zmiana dokonana w jednej gałęzi przenosi się, na zasadzie reakcji łańcuchowej, na inne gałęzie. Dlatego stosowanie przez politykę gospodarczą środków mających na celu wywołanie ściśle określonej reakcji producentów zawsze wiąże się z ryzykiem. Reakcjom pożądanym towarzyszą również działania nieprzewidziane i niepożądane. Stąd bierze się ostrożność i umiar w zmianach cen produktów rolnych oraz w innych działaniach, za pomocą których steruje się rozwojem poszczególnych gałęzi. Dobór profilu produkcji rolniczej jest konkretną formą realizacji pierwszego z trzech głównych problemów ekonomicznych produkcji...

W Bułgarii kapitały zagraniczne występowały w przemyśle włókienniczym, w górnictwie i bankowości. Istotne znaczenie miały zwłaszcza udziały w instytucjach finansowych, gdyż wokół banków tworzyły się koncerny finansowe, obejmujące przedsiębiorstwa z różnych działów gospodarki. Na przełomie stuleci w niektórych dziedzinach przemysłu, np. w przemyśle włókienniczym, a także w handlu zagranicznym, zaczęły powstawać pierwsze organizacje kartelowe. Badacze problemów kapitału monopolistycznego w Bułgarii po szczegółowej analizie obciążeń, które dla gospodarki tego kraju wynikały z napływu kapitałów zagranicznych, stwierdzają: „Obok tego obcy kapitał monopolistyczny odgrywał jednak w Bułgarii pewną dodatnią rolę...

Teoria produkcji zajmuje się procesem tworzenia produktów i dochodów, natomiast teoria podziału objaśnia prawidłowości i mechanizmy podziału wytworzonych dóbr materialnych i wynikających z nich dochodów. Dochód, jakkolwiek by go zdefiniować, jest produktem procesu podziału. Stanowi on jedna z najważniejszych kategorii ekonomii politycznej. Z uwagi na specyfikę kreacji i podziału dochodów rolniczych jest on również przedmiotem zainteresowania ekonomiki rolnictwa. Proces podziału z góry implikuje podejście podmiotowe, co znaczy, że interesuje nas przede wszystkim podział dochodów między poszczególne podmioty gospodarcze, a więc między uczestników procesu produkcyjnego...

Tak zwany wolny rynek rolny (czyli targowiskowy) obejmuje transakcje zawierane bezpośrednio między producentami a konsumentami (zwykle na targowiskach) oraz transakcje handlowe między rolnikami wewnątrz wsi (rynek wiejski). Rynek targowiskowy stanowi dość istotną formę zaopatrzenia nierolniczej ludności małych miast i osad. Rynek ten stanowi element racjonalizacji systemu obrotu żywnością. Obrót targowiskowy zwalnia aparat handlowy od obowiązków, których mię mógłby spełnić przy odpowiednio niskim poziomie kosztów dystrybucji. Przy małej odległości między producentami i konsumentem pośrednictwo aparatu handlu staje się zbędne...

Pierwsza połowa XIX w. nie przyniosła większych zmian w rozwoju banków i kredytu. Działalność banków przeważnie ograniczała się do dokonywania rozliczeń pieniężnych, emisji banknotów opartej na posiadanych zapasach kruszców i państwowym przywileju emisyjnym. Inne operacje, a zwłaszcza kredytowanie przemysłu i handlu, stanowiły działalność uboczną. Wiązało się to ze słabym jeszcze rozwojem stosunków kapitalistycznych, niską stopą życiową ludności i ograniczonymi zapasami pieniędzy. Kupcy i inni posiadacze gotówki przechowywali ją tradycyjnie w domu, nie wierzyli bankom, które dość często zawieszały wypłaty lub nie wymieniały emitowanych banknotów na kruszec...

Równolegle z procesem koncentracji produkcji i kapitału w przemyśle przebiegała koncentracja kapitału oraz operacji finansowych w bankowości. Zespół różnorodnych czynników oddziaływał na rozwój transakcji, co powodowało wzrost zysków i kapitałów, jakimi bank mógł dysponować. Stopniowo we wszystkich krajach kapitalistycznych wytwarzała się grupa banków, w których koncentrowały się najważniejsze operacje finansowe i które dysponowały decydującą częścią kapitałów. Mniejsze instytucje kredytowe były często uzależnione od silniejszych partnerów. Wykonywanie niektórych zleceń powierzonych im przez klientów, np. regulowanie należności w innych miastach lub państwach,. wymagało utrzymywania stosunków z tamtejszymi bankami lub posiadania własnych oddziałów...

Mechanizm kompensacji zakłóceń polega na korygowaniu stanu czynników rozwoju rolnictwa do poziomu warunkującego pożądany przebieg procesu rozwoju rolnictwa. A zatem, metoda regulacji zakłada kompensowanie wszelkich zaburzeń, zanim jeszcze ujawnią się ich negatywne-skutki, a więc zanim przebieg procesu rozwoju rolnictwa zacznie odbiegać-od uznanego za pożądany. Warunkiem sine qua non stosowania mechanizmu kompensacji jest dysponowanie odpowiednimi rezerwami (jeśli dotyczy to zakłóceń w strumieniach zasileniowych) oraz sprawnym systemem pobudzającym (jeśli dotyczy motywów). Mechanizm ten ma ograniczone zastosowanie w przypadku zakłóceń powstałych w trakcie transformacji w procesie rozwoju (tzn...