Łączna nazwa na określenie tych wszystkich urządzeń publicznych, których zadaniem jest zabezpieczenie obywateli, poprzez odpowiednie świadczenia społeczne, przed ujemnymi następstwami utraty lub ograniczenia możliwości zarobkowania oraz zwiększonych obciążeń rodzinnych. W tak pojęty zakres ZS wchodzi profilaktyka zdrowotna i społeczna, ochrona zdrowia i zdolności do pracy (służba sanitarna i lecznicza, przemysłowa służba zdrowia), bhp, opieka nad matką i dzieckiem itp., rehabilitacja lecznicza i zawodowa inwalidów i osób upośledzonych na zdrowiu, systemy świadczeń pieniężnych i rzeczowych w razie niezawinionego braku środków utrzymania wskutek braku pracy, choroby, macierzyństwa, inwalidztwa, starości i śmierci żywiciela, zaopatrzenie, pomoc społeczna, zasiłki rodzinne i inne postacie pomocy społecznej dla rodziny (np. żłobki, przedszkola, internaty, stypendia, wczasy, ulgi podatkowe itp.). Instytucje te łączy wspólna Idea wyrażająca się w tym, że społeczeństwo powinno zapewnić jednostce bezpieczeństwo wobec ryzyka utraty odpowiednich środków utrzymania. Podstawowym środkiem do tego jest zagwarantowanie prawa do pracy, które zrealizowane w krajach socjalizmu w ramach socjalistycznej gospodarki planowej wyeliminowało najgroźniejsze ryzyko bezrobocia.