Monthly Archives Październik 2015

Kapital

Kapitał nie jest sumą materialnych i wytworzonych środków produkcji. Kapitałem są przekształcone w kapitał środki produkcji, które same w sobie w równej mierze nie są kapitałem, jak złoto i srebro samo w sobie nie jest pieniądzem”. Przytoczone słowa Marksa należy rozumieć w ten sposób, że żadna maszyna lub inny środek produkcji nie jest ze swej natury kapitał: staje się nim dopiero w takich warunkach społecznych, kiedy stanowi własność klasy kapitalistycznej i służy jej do wyzysku robotników najemnych. „Są to zmonopolizowane — pisze Marks — przez określoną część społeczeństwa środki produkcji, usamodzielnione wobec siły roboczej produkty i warunki działania tej właśnie siły roboczej…”...

dalej

Koszty calosciowe i jednostkowe

Rozróżniamy koszty całościowe i koszty jednostkowe. Koszty całościowe dotyczą całego przedsiębiorstwa czy też całej działalności produkcyjnej lub usługowej. Przykładem kosztów całościowych mogą być koszty chowu bydła mlecznego, uprawy buraka cukrowego lub eksploatacji parku transportowego. Kosztami jednostkowymi są koszty przeliczone na jednostkę produktu lub usługi, na 1 ha lub 1 sztukę inwentarza żywego, a więc koszt 1 litra mleka, 1 tony buraków cukrowych, 1 tonokilometra, a także koszt utrzymania 1 krowy mlecznej w ciągu roku, uprawa 1 ha buraków cukrowych lub eksploatacji 1 trzytonowego samochodu ciężarowego. Niektórzy kosztami jednostkowymi nazywają jedynie koszty jednostki produktu lub jednostki usługi...

dalej

Teoria kapitalizmu

Burżuazyjna teoria podjęta i rozpowszechniana przez zachodnioeuropejskie partie socjaldemokratyczne: głosi, że kapitalizm współczesny uległ tak daleko idącej transformacji, że utracił już wszystkie swoje dawne cechy, stając się ustrojem przynoszącym wszystkim obywatelom równe szansę i równe korzyści. Wzrost roli państwa i rozszerzenie zakresu jego działania we współczesnym kapitalizmie został wykorzystany do sformułowania teorii o ponadklasowej roli państwa, jako bezstronnego opiekuna wszystkich obywateli i arbitra w sporach...

dalej

Rodzaje technik wytwarzania

Znajomość współczynników techniczno-ekonomicznych stwarza możliwość porównywania ze sobą i klasyfikowania technik produkcji stosowanych w procesie wytwarzania poszczególnych produktów rolnych lub zagregowanego produktu finalnego rolnictwa. Biorąc pod uwagę kształtowanie się relacji między nakładami (lub zasobami) czynników wytwórczych a przychodami produktów rolnych, techniki wytwarzania możemy . podzielić następująco: — pracochłonne lub procooszczędne, — ziemiochłonne albo ziemiooszczędne, — kapitałochłonne albo kapitałooszczędne, — efektywne {sprawne) albo nieefektywne (niesprawne)...

dalej

Feudalizm

Formacja społeczno-ekonomiczna, w której -sposób produkcji opiera się na feudalnej własności ziemi należącej do panującego, rycerstwa lub kościoła: bezpośrednim producentem jest chłop „poddany”, przywiązany do ziemi i zobowiązany do szeregu świadczeń na rzecz pana: najważniejszym świadczeniem jest renta feudalna występująca w trzech formach: odrobku, produktu i czynszu: w początkowym okresie feudalizmu, gdy dominowała gospodarka naturalna, występowały w zasadzie naturalne formy renty: wraz z rozwojem gospodarki towarowej rozszerzała się renta pieniężna. Typową dla feudalizmu jednostką produkcyjną jest drobne, samowystarczalne gospodarstwo chłopskie. W krajach Europy środkowej i wschodniej pojawiła się w XV—XVI w...

dalej