Monthly Archives Czerwiec 2017

W tradycyjnej teorii burżuazyjnej ekonomii politycznej kryzys nie był nieuchronnym zjawiskiem, wynikającym z mechanizmu ekonomicznego kapitalizmu. Ekonomia klasyczna oraz jej kontynuatorzy dopuszczali jedynie możliwość odcinkowych i krótkotrwałych zaburzeń w przebiegu cyklu, które bez trudu mogą być przezwyciężane na drodze działania żywiołowych, rynkowych sił gospodarki. Ten nurt w burżuazyjnej ekonomii odrzucał także potrzebę zakrojonej na większą skalę anty cyklicznej ingerencji państwa w życie gospodarcze. J.M. Keynes krytykował tego rodzaju podejście, formułując zarówno własną teorię cyklicznego rozwoju gospodarki, jak i wskazując środki zaradcze, które — jego zdaniem — mają doprowadzić do eliminacji kryzysów. Cechą keynesowskiej teorii c...

W połowie XIX w,, dzięki rozwojowi gospodarczemu i zmianom w systemie bankowo-kredytowym oraz szerszemu udostępnieniu kredytów handlowi i przemysłowi, umocniła się pozycja Anglii jako światowego centrum finansowego. Bank Angielski wpływał na kształtowanie stopy procentowej banków w innych krajach. Rządy różnych państw zaciągały tu pożyczki i lokowały swoje papiery wartościowe. W europejskich państwach kontynentalnych na skutek słabego tempa przemian kapitalistycznych rozwój banków i kredytu przebiegał wolniej i później niż w Anglii. We Francji pierwszy bank centralny powstał w 1716 r„ ale nie istniał on długo. W 1800 r. założono Bank Francuski (Banąue de France) jako spółkę akcyjną. Był on centralną instytucją emisyjną kraju. Poza nim w pierwszej połowie XIX w...

Dokonywanie zamiany (kupna-sprzedaży) papierów wartościowych, monet i dewiz w celu osiągnięcia zysku kursowego przez wykorzystanie różnic między ceną danych wartości na różnych rynkach: w okresie pełnej wymienialności biletów bankowych dokonywane były złotymi monetami przyczyniając się do utrzymywania wahania kursów dewiz w granicach złotych punktów: obecnie najczęściej stosowany jest arbitraż dewizowy, przy czym rozróżnia się: 1. arbitraż prosty (— bezpośredni) polegający na tym, że chcąc dokonać przekazu pieniężnego z kraju ,,A” do kraju ,,B” można — w zależności od poziomu kursu obcej waluty w obu krajach — bądź nabyć w kraju „A” walutę kraju ,,B”, bądź sprzedać w kraju ,,B” walutę kraju ,,A”: 2...

Wielkość akumulacji społecznej, a więc skala obciążeń gospodarstw chłopskich na rzecz całego społeczeństwa jest zmienna i — najogólniej mówiąc — zależy od polityki ekonomicznej państwa prowadzonej na danym etapie rozwoju gospodarki. Jak już wspomniano, w okresie industrializacji kraju świadczenia rolnictwa na rzecz gospodarki narodowej są relatywnie wysokie. W Polsce stanowiły one około 1/4 wartości produkcji czystej gospodarki chłopskiej (łącznie ze świadczeniami realizowanymi przez system cen). Obecnie ich znaczenie i skala są znacznie mniejsze. Płatności na rzecz instytucji gospodarczych i osób trzecich wynikają ze stosunków cywilnych, w jakie wchodzi gospodarstwo ze swym otoczeniem...

Strukturę produkcji rolnej i jej ewolucję określają warunki glebowo-klimatyczne oraz społeczno-ekonomiczne. Wpływ czynników naturalnych wyraża się najsilniej w strukturze produkcji roślinnej, w postaci bardzo wysokiego udziału ziemiopłodów o niskich wymaganiach glebowo-klimatycznych. Czynniki- społeczno-ekonomiczne można podzielić na dwie grupy: .związane z popytem ludności na produkty pochodzenia rolniczego i związane z charakterem technik wytwarzania w rolnictwie. Rozwój gospodarczy powoduje wzrost popytu na produkty zwierzęce, warzywa, owoce i rośliny przemysłowe. Pociąga to za sobą relatywne podrożenie tych produktów, szybszy wzrost ich cen niż pozostałych produktów. Przesunięcia w relacjach cen prowadzą najczęściej do zmiany struktury produkcji...

W ostatnim dziesięcioleciu XIX w. rozpoczął się szybki rozwój kapitalizmu, a wraz z nim bankowości i kredytu w krajach Dalekiego Wschodu, przede wszystkim w Japonii. W 1880 r. powstał tam bank Joko-hama Specie, specjalizujący się w transakcjach w walutach obcych. Do końca XIX w. istniały w Japonii wielkie banki finansujące przemysł. handel i rolnictwo, banki hipoteczne udzielające kredytu długoterminowego, jak również obsługujące handel zagraniczny i finansujące gospodarczą oraz polityczną ekspansję japońską na obcych terenach. Podobnie jak w europejskich krajach słabiej rozwiniętych gospodarczo, gdzie kapitalizm powstał stosunkowo późno, w bankowości japońskiej dużą rolę odgrywał kapitał zagraniczny. W XIX w...

Zagadnienie ustalania elastyczności popytu i podaży danego produktu, jak również optymalnej ceny, przy której zysk przedsiębiorcy będzie największy, ma szczególne znaczenie dla monopoli oraz dla państwa kapitalistycznego prowadzącego politykę interwencyjną. Tym należy tłumaczyć fakt, że szczególne zainteresowanie ekonometrycznymi badaniami stosunków rynkowych zrodziło się w latach 30-tych, XX w., tj. w okresie rozwoju monopoli oraz polityki interwencji państwa kapitalistycznego w życie gospodarcze. Za pionierów ekonometrycznych badań stosunków rynkowych, a poniekąd również za twórców nowoczesnej ekonometrii, uważa się amerykańskiego ekonomistę — H. L. Moore’go oraz jego ucznia — H. Schultza...

Ogół rachunków niezbędnych dla dokonania przez podmiot gospodarujący wyboru optymalnej, tj. najbardziej racjonalnej metody osiągnięcia celu gospodarowania. Najogólniejszą podstawą rachunku ekonomicznego jest zasada racjonalnego gospodarowania, czyli osiągania maksymalnej korzyści z danego nakładu lub danej korzyści z minimalnego nakładu: metodą realizacji tej zasady jest rachunek ekonomiczny. Historycznie pierwszym ośrodkiem-zastosowania rachunku ekonomicznego. jest przedsiębiorstwo kapitalistyczne: dokonuje ono wyboru optymalnej linii działania z punktu widzenia wyraźnie określonego celu, którym jest maksymalizacja zysku. Metodą jest kalkulacja nakładów i wyników przy różnych alternatywach na podstawie określonych cen i kosztów...

Na podstawie kilkunastoletniej praktyki posługiwania się kategorią typu produkcyjnego doszliśmy do wniosku, że należy dla każdego z przyjmowanych kryteriów wyróżniać 2 klasy opierając się na parach określeń: lepsze, gorsze: większe, mniejsze: mniej, więcej. To pozwala z pewnym przybliżeniem porównywać z sobą typy produkcyjne również wtedy, gdy nie bierze się pod uwagę identycznych przedziałów klasowych. Dla 3 kryteriów, z wyjątkiem warunków ekonomicznych, przyjęliśmy jednak pewne graniczne wielkości, rozdzielające wyodrębniane dwie klasy. Dla jakości gleb jest to wskaźnik bonitacji równy 2,0, dla udziału trwałych użytków zielonych — 20,0%, a dla obszaru gospodarstwa państwowego — 500 ha UR...