Akord

Celowość stosowania a. i jego poszczególnych systemów zależy od charakteru danej pracy i warunków, w jakich jest wykonywana. Do ogólnych warunków stosowania akordu zalicza się: możliwość zmniejszenia zużycia czasu roboczego na jednostkę produkcji bez pogorszenia jej jakości: wpływ robotnika na zmniejszenie zużycia czasu roboczego na jednostkę produkcji: możliwość ustalenia właściwych norm zużycia czasu przed przystąpieniem robotnika do wykonania danej pracy: możliwość ścisłego i terminowego ewidencjonowania wyników pracy robotnika: opłacalność stosowania akordu. Zastosowanie poszczególnych systemów akordowych uzależnione jest od istnienia szczegółowych warunków. Akord indywidualny stosuje się wówczas, gdy organizacja procesu produkcyjnego pozwala na indywidualny odbiór roboty każdego robotnika zatrudnionego w akordzie, w przeciwnym przypadku stosuje się a. zespołowy. Akord bezpośredni stosuje się wówczas, gdy ogólne warunki zastosowania akordu dotyczą bezpośrednio danego robotnika lub grupy robotników, pośredni zaś — gdy robotnicy pomocniczy mają wpływ na ilość produkcji wytworzonej przez robotników zatrudnionych w akordzie bezpośrednim. Akord progresywny stosuje się wówczas, gdy względy ekonomiczne uzasadniają tworzenie silniejszych bodźców do zwiększenia ilości produkcji ponad ustaloną bazę (np. w przypadku istnienia wąskiego przekroju): akord regresywny — gdy względy gospodarcze uzasadniają osłabienie bodźców do zwiększenia produkcji ponad ustaloną bazę (np w przypadku niedostatecznego zaopatrzenia w surowce). Najczęściej stosowanym systemem jest akord indywidualny, prosty. Akord pośredni zastępowany jest ostatnio w zasadzie przez system czasowy z premią.