Blog Archives

Proces koncentracji operacji bankowych pojawił się także w skali międzynarodowej. W ciągu XIX w. różny stopień rozwoju gospodarczego poszczególnych państw, różnice rozwoju imperium kolonialnego, i co się z tym wiąże, zróżnicowany zakres i rozmiary handlu z innymi państwami wpłynęły na rozmaite drogi rozwoju banków w poszczególnych krajach. Jak już wspominaliśmy, najbardziej rozwiniętą sieć instytucji kredytowych oraz ich oddziałów miała Wielka Brytania, która stała się ośrodkiem handlu światowego. Dzięki temu pozycja banków angielskich okazała się wyjątkowo korzystna, za ich pośrednictwem można było bowiem dokonywać rozliczeń z każdym regionem kuli ziemskiej...

Jako logiczna konsekwencja ekonomicznych tez o prymacie rolnictwa w gospodarce narodowej wynikają tezy o charakterze filozoficzno-moralnym: głoszą one, że chłopi stanowią główną warstwę narodu. Szczególna wartość społeczno-moralna tej warstwy wynikała — w przekonaniu agrarystów — ze współżycia chłopów z przyrodą w procesie pracy rolniczej, z przywiązania do ziemi traktowanego nie jako konieczność życiową w warunkach niedorozwiniętego przemysłu w kapitalistycznej Polsce, lecz jako uczuciowy i wprost mistyczny stosunek do tej ziemi. Ze związków chłopów z ziemią wyprowadzili agraryści myśl o tym, że chłopi są najzdrowszą biologicznie i moralnie częścią społeczeństwa, a co za tym idzie — są predestynowani do stworzenia najbardziej sprawiedliwego ustroju państwowego...

Nie skonsumowana w danym okresie, czyli nagromadzona część wytworzonego -dochodu narodowego: zatem A — D — K, gdzie A oznacza akumulację, D — dochód narodowy, K — konsumpcję. Akumulowana część dochodu narodowego zwiększa istniejący -majątek narodowy. Akumulację obejmuje różnorodne dobra materialne i w zależności od ich przeznaczenia dzieli się na fundusz reprodukcji rozszerzonej, inwestycje nieprodukcyjne, saldo rezerw oraz saldo handlu zagranicznego. Fundusz rozszerzonej reprodukcji jest najważniejszą częścią a. obejmującą środki produkcji przeznaczone na zwiększenie majątku produkcyjnego: fundusz ten dzieli się na inwestycje produkcyjne netto, zwiększające produkcyjny majątek trwały, oraz na przyrost środków obrotowych w sferze produkcji i cyrkulacji...

Na wartość produkcji końcowej netto bezpośredni wpływ mają następujące czynniki: ilość produkcji sprzedanej, jej struktura asortymentowa oraz jakość, stan inwentarza żywego oraz zapasów, ilość wyprodukowanych mieszanek paszowych, rozmiary zakupu produktów pochodzenia rolniczego oraz ceny. Pole recepcji wyniku finansowego jest znacznie szersze — obok wartości produkcji sprzedanej obejmuje on koszty uzyskania sprzedanej produkcji (czyli nakłady oraz ceny pracy żywej i uprzedmiotowionej), dotacje celowe (przedmiotowe) oraz wynik na pozostałej działalności. Należy podkreślić, że chociaż miernik ten ma syntetyczny charakter, nie jest on jednak doskonałym miernikiem efektywności przedsiębiorstwa, ponieważ w praktyce stosuje się uproszczoną metodę jego obliczania...

Rynek i panujące na nim stosunki towarowo-pieniężne mają zasadnicze znaczenie dla kształtowania ekonomiki produkcji rolniczej i sytuacji ekonomicznej ludności rolniczej. Gospodarka współczesna nie jest nastawiona na produkcję i gospodarkę naturalną, jedynie na zaspokojenie własnych potrzeb gospodarstwa i rodziny. Potrzeby materialne społeczeństwa i poszczególnych jednostek mogą być zaspokojone tylko za pośrednictwem rynku i przez wymianę towarowo-pieniężną. Wymiana rynkowa ma decydujący wpływ na kształtowanie się przychodów i wydatków pieniężnych gospodarstw określających ich dochód ogólny (dochodowość), a co za tym idzie — poziom życia i sytuację gospodarczą...

Założony w 1694 jako spółka akcyjna otrzymał przywilej emitowania biletów bankowych wymienialnych na monety złote: obowiązek wymiany jego biletów na złoto został zawieszony we wrześniu 1931. Po wybuchu II wojny światowej B.A. odstąpił cały zapas posiadanego złota państwowemu Walutowemu Rachunkowi Wyrównawczemu i stał się organem wykonującym i nadzorującym zasady wprowadzonej wówczas reglamentacji dewizowej. W 1946 B.A. został upaństwowiony: odtąd jego władze mianowane są przez koronę, a działalność podlega instrukcjom kanclerza skarbu. B.A. posiada 8 oddziałów w Anglii (w Szkocji nie posiada oddziałów: kilka szkockich banków akcyjnych utrzymało nadal przywilej emitowania banknotów). W 1959 obieg biletów B.A., pokrytych w całości państwowymi papierami wartościowymi, przekroczył 2 mld f...

Kapitał nie jest sumą materialnych i wytworzonych środków produkcji. Kapitałem są przekształcone w kapitał środki produkcji, które same w sobie w równej mierze nie są kapitałem, jak złoto i srebro samo w sobie nie jest pieniądzem”. Przytoczone słowa Marksa należy rozumieć w ten sposób, że żadna maszyna lub inny środek produkcji nie jest ze swej natury kapitał: staje się nim dopiero w takich warunkach społecznych, kiedy stanowi własność klasy kapitalistycznej i służy jej do wyzysku robotników najemnych. „Są to zmonopolizowane — pisze Marks — przez określoną część społeczeństwa środki produkcji, usamodzielnione wobec siły roboczej produkty i warunki działania tej właśnie siły roboczej…”...

Rozróżniamy koszty całościowe i koszty jednostkowe. Koszty całościowe dotyczą całego przedsiębiorstwa czy też całej działalności produkcyjnej lub usługowej. Przykładem kosztów całościowych mogą być koszty chowu bydła mlecznego, uprawy buraka cukrowego lub eksploatacji parku transportowego. Kosztami jednostkowymi są koszty przeliczone na jednostkę produktu lub usługi, na 1 ha lub 1 sztukę inwentarza żywego, a więc koszt 1 litra mleka, 1 tony buraków cukrowych, 1 tonokilometra, a także koszt utrzymania 1 krowy mlecznej w ciągu roku, uprawa 1 ha buraków cukrowych lub eksploatacji 1 trzytonowego samochodu ciężarowego. Niektórzy kosztami jednostkowymi nazywają jedynie koszty jednostki produktu lub jednostki usługi...

Burżuazyjna teoria podjęta i rozpowszechniana przez zachodnioeuropejskie partie socjaldemokratyczne: głosi, że kapitalizm współczesny uległ tak daleko idącej transformacji, że utracił już wszystkie swoje dawne cechy, stając się ustrojem przynoszącym wszystkim obywatelom równe szansę i równe korzyści. Wzrost roli państwa i rozszerzenie zakresu jego działania we współczesnym kapitalizmie został wykorzystany do sformułowania teorii o ponadklasowej roli państwa, jako bezstronnego opiekuna wszystkich obywateli i arbitra w sporach...

Znajomość współczynników techniczno-ekonomicznych stwarza możliwość porównywania ze sobą i klasyfikowania technik produkcji stosowanych w procesie wytwarzania poszczególnych produktów rolnych lub zagregowanego produktu finalnego rolnictwa. Biorąc pod uwagę kształtowanie się relacji między nakładami (lub zasobami) czynników wytwórczych a przychodami produktów rolnych, techniki wytwarzania możemy . podzielić następująco: — pracochłonne lub procooszczędne, — ziemiochłonne albo ziemiooszczędne, — kapitałochłonne albo kapitałooszczędne, — efektywne {sprawne) albo nieefektywne (niesprawne)...