Blog Archives

Podstawą teorii intensyfikacji produkcji rolnej musi więc być także analiza wpływu warunków przyrodniczych na gospodarkę rolną. Gleba i klimat łącznie tworzą siłę produkcyjną ziemi, która stanowi istotę jej właściwości, mającą duże znaczenie w procesie kombinacji czynników produkcji w wytwarzaniu produktów rolnych. Jakość gleb wraz z klimatem tworzą naturalną podstawę zdolności produkcyjnych gleb, czyli ich żyzność. Zdolność do plonowania zależy prócz tego od stosowanej technologii produkcji. Przyrodnicze podstawy zdolności do plonowania, tzn. potencjał produkcyjny (gleba i jej jakość, klimat), są w zasadzie stałym elementem charakteryzującym zdolność do plonowania...

Zgodnie z poglądami fizjokratów, źródłem bogactwa jest ziemia i dlatego warunkiem jego wzrostu musi być nie tylko rozwój produkcji rolnej, ale wysokie ceny płodów ziemi, zwłaszcza zbóż. Stąd wynikał postulat utrzymania we Francji wysokich cen artykułów rolnych, zniesienia zakazów i ograniczeń wywozu zboża. Fizjokratyzm był reakcją na dotychczasowe lekceważenie we Francji gospodarki rolnej, skierowaną przeciwko merkantylistycznej polityce protekcjonizmu przemysłowego. Zwolennicy tego kierunku zachęcali do rozwoju rolnictwa, do zwiększenia areału upraw i ich intensyfikacji, gdyż uważali, że łączy się z tym wzrost czystego dochodu społeczeństwa. Fizjokraci krytykowali merkantylizm i występowali przeciw idei gromadzenia kruszców i utożsamianiu ich z bogactwem...

Istotny wpływ na kształtowanie się kosztów jednostkowych w rolnictwie mają również warunki glebowo-klimatyczne. Przykładem może tu być wzrost plonów. Między innymi ze względu na barierę biologiczna w rolnictwie w miarę wzrostu poziomów nakładów (tj. od pewnego poziomu nakładów) następuje pogorszenie relacji nakład—produkt. W latach 1950—79 uzyskaliśmy w Polsce przyrost plonów o 90%, tj. 2,6% średnio rocznie. Do prawie dwukrotnego zwiększenia plonów konieczne było kilkakrotne zwiększenie nakładów niezbędnych do ich uzyskania: np. nawożenie mineralne wzrosło w tym czasie z 18 do 190 kg czystego składnika na l ha użytków rolnych, t j. dziesięciokrotnie w podobnym stopniu wzrosły nakłady na środki ochrony roślin...

Koncentracja produkcji i kapitału, która rozpoczęła się w okresie wolnej konkurencji, doprowadziła w ostatnich dziesiątkach lat XIX w do wyparcia z najważniejszych gałęzi przemysłu przedsiębiorstw drobniejszych, słabszych przez nieliczne, wielkie spółki o charakterze monopolistycznym. Proces centralizacji dokonuje się również w bankowości. Ponadto, zwłaszcza w okresie powstawania wielkich spółek przemysłowych, banki odgrywają duża rolę, w szczególności w dziedzinie emisji i sprzedaży nowych akcji i obligacji. Wielkie banki przywłaszczają sobie lwią część zysków założycielskich, ciągną ogromne i wciąż rosnące zyski z emisji papierów wartościowych, z pożyczek państwowych itp. Nabywając akcje i obligacje przedsiębiorstw przemysłowych, handlowych itp., banki stają się ich współwłaścicielami...

Warunkiem utrzymania ciągłości procesu gospodarczego jest odnawianie zasobów czynników produkcji zużywanych w procesie produkcji, warunkiem zaś przyspieszenia tego procesu jest ich powiększanie, tj. reprodukcja rozszerzona czynników wytwórczych. Reprodukcja środków trwałych dokonuje się w toku działalności inwestycyjnej i remontowo-konserwacyjnej. Polega ona na wprowadzaniu do procesu produkcji nowych obiektów majątkowych, bądź przywracaniu sprawności obiektów czynnych już w tym procesie. Reprodukcja środków obrotowych produkcji dokonuje się w toku bieżącej działalności zaopatrzeniowej i polega na wprowadzaniu do procesu produkcji — na miejsce zużytych materiałów i usług — określonej ilości .nowych środków...

Podział kosztów na stałe i zmienne jest podziałem podstawowym z punktu widzenia podejmowania decyzji w gospodarstwie rolniczym, zarówno perspektywicznych (długookresowych, strategicznych), jak i bieżących. W istocie rzeczy czyste koszty stałe i czyste koszty zmienne w praktyce w ogóle nie istnieją. Istnieją natomiast koszty prawie stałe lub mało zmienne oraz koszty w zasadzie zmienne. Kosztami stałymi nazywamy takie, które w danym gospodarstwie się nie zmieniają albo mało się zmieniają, związane są z jego istnieniem i nie zależą od struktury i wielkości produkcji, zwłaszcza gdy gospodarstwo już jest zorganizowane i gdy już dokonano w nim określonych inwestycji. Do kosztów takich zaliczany jest koszt utrzymania środków trwałych, gdy zostały one już nabyte lub wytworzone...

Powstanie i działalność ubezpieczeń społecznych w krajach kapitalistycznych jest wynikiem ustępstwa panujących klas posiadających wobec żądań zorganizowanego ruchu robotniczego. Poprzez ustępstwa te burżuazja dąży do osłabienia walki klasowej i zabezpieczenia „pokoju społecznego”, a więc do ochrony ustroju kapitalistycznego. W kapitalizmie US traktowane jest jako „obciążenie socjalne”, obce przez swój społeczny charakter zasadom ustroju kapitalistycznego. Dlatego m. in. pierwsze systemy US, które powstały w końcu XIX w. w bismarkowskich Niemczech, starano się budować możliwie na wzorach ubezpieczeń gospodarczych...

Nauka o społecznych prawach rządzących produkcją i podziałem materialnych środków zaspokajania potrzeb ludzkich na poszczególnych szczeblach rozwoju społeczeństwa. Dzieje ekonomii politycznej jako nauki sięgają starożytnej Grecji, a nazwa „ekonomia” pochodzi od Arystotelesa: oznaczała ona naukę o prawach gospodarstwa domowego. Określenie „ekonomia polityczna” pojawiło się na początku XVII w., a wprowadził je francuski ekonomista A. de Montchretien, który w 1615 wydał książkę pt. Traite de l’economie politiąue. Przymiotnik „polityczna” miał wskazywać, że w nauce tej chodzi o prawa rządzące gospodarką państwa. Nazwa ta przyjęła się powszechnie i utrzymała się do dnia dzisiejszego, choć posługiwano się również innymi określeniami, jak np...

Wraz z rozwojem kapitalistycznych stosunków produkcji wzrosła nie tylko burżuazja, lecz również proletariat — klasa antagonistyczna w stosunku do burżuazji. W miarę rozwoju siły i świadomości klasowej proletariatu, burżuazja staje się coraz bardziej reakcyjna. Proces politycznego i duchowego uwstecznienia burżuazja. pogłębia się w epoce imperializmu i powstania światowego systemu socjalistycznego: proces ten wyraża się m. in. w postaci faszyzacji życia politycznego, która jest szczególnie groźna dla ludzkości w epoce energii jądrowej, gdy niespotykana w historii koncentracja potęgi technicznej, ekonomicznej i politycznej oraz środków masowej propagandy w rękach nielicznej burżuazyjnej oligarchii staje na usługi anty ludzkich celów...

Metoda rozdzielcza polega na tym, że wszelkie koszty ponoszone w gospodarstwie są rozdzielane pomiędzy poszczególne działalności produkcyjne i usługowe, czyli miejsca powstawania kosztów. Koszty bezpośrednie nie nastręczają pod tym względem trudności. Trzeba jedynie wycenić, stosując odpowiednie metody taksacji, artykuły nietowarowe zużywane w produkcji, które nie mają ceny. W ten sposób dochodzi się do ustalenia bezpośrednich kosztów całościowych poszczególnych działalności produkcyjnych i usługowych. Znając ilości wytworzonych produktów i rozmiary wyświadczonych usług można w wyniku podzielenia kosztów całościowych przez liczbę jednostek odpowiednich produktów lub usług uzyskać bezpośredni koszt jednostkowy poszczególnych artykułów i usług...