Powstanie i działalność ubezpieczeń społecznych w krajach kapitalistycznych jest wynikiem ustępstwa panujących klas posiadających wobec żądań zorganizowanego ruchu robotniczego. Poprzez ustępstwa te burżuazja dąży do osłabienia walki klasowej i zabezpieczenia „pokoju społecznego”, a więc do ochrony ustroju kapitalistycznego. W kapitalizmie US traktowane jest jako „obciążenie socjalne”, obce przez swój społeczny charakter zasadom ustroju kapitalistycznego. Dlatego m. in. pierwsze systemy US, które powstały w końcu XIX w. w bismarkowskich Niemczech, starano się budować możliwie na wzorach ubezpieczeń gospodarczych. Przed utworzeniem US liczne rzesze ludności robotniczej pozbawionej zarobku obciążały fundusze opieki społecznej, tworzone z ogólnych źródeł podatkowych. Poprzez utworzenie US obciążenie to przerzucono na samych pracowników i ich pracodawców, jako obowiązanych do opłacania składek ubezpieczeniowych. W krajach socjalistycznych US jest jednym z narzędzi podziału dochodu narodowego, uwarunkowanego socjalistycznym sposobem produkcji. W tworzeniu społecznego funduszu dla niezdolnych do pracy, na zasiłki rodzinne itp. zanikają elementy ubezpieczeniowe. Składka ubezpieczeniowa jest raczej elementem rozrachunku gospodarczego niż narzędziem rozłożenia ryzyka na wspólnotę ubezpieczeniową. W ramach planowanego podziału dochodu narodowego świadczenia US służą celowemu zaspokajaniu potrzeb ludzi pracy, a rozmiar tych świadczeń związany jest z wielkością i wzrostem dochodu narodowego.
Leave a reply