Powstawanie i wyodrębnianie się współczesnych dyscyplin naukowych stanowi długi proces, trwający wieki, jeśli nie tysiąclecia, związany z materialnym i umysłowym rozwojem społeczeństw. Okres .historyczny, w którym tworzyła się nauka nazywana dzisiaj ekonomiką i organizacją gospodarstw rolniczych, trwał około 100 lat, obejmując mniej więcej cały wiek XIX. Przyjmujemy umownie, że okres ten zakończył się na przełomie XIX i XX wieku. Jest to nauka stosowana, ale oparta na podstawach stworzonych przez nauki teoretyczne. Na jej kształtowanie się wywierała wpływ zarówno praktyka, jak i teoria. Praktyka, erapiria wyprzedzała zwykle teorię. Dopomagała jednak również powstawaniu teorii, stanowiącej w znacznym stopniu uogólnienie prawidłowości występujących w praktyce. Wszystkie wyodrębnione dziś nauki kroczyły na początku swej historii wspólną drogą z innymi, pokrewnymi naukami. Początkowo liczba wyróżnianych nauk była bardzo niewielka. Z biegiem czasu, w miarę jak rozwijały się poszczególne nauki, z każdej z nich niejako wypączkowywały nowe dziedziny wiedzy, z których z kolei wyodrębniały się określone dyscypliny, zwykle przekształcające się z czasem w oddzielne nauki. Podobnie rzecz ma się i z nauką, którą my się tu zajmujemy. Nauka o produkcji zajmuje się techniczną stroną produkcji rolniczej: celem jej jest maksymalizacja wyniku technicznego — maksymalna ilość i najlepsza jakość produktu. Celem nauk ekonomiczno-rolniczych jest zapewnienie optymalnego wyniku finansowego przy takich samych nakładach. Zdaniem Moszczeńskiego nauki te dzielą się z kolei na: 1) ogólną ekonomię rolniczą i 2) ekonomikę jednostki gospodarczej. Przez ekonomię rolniczą rozumie się naukę rozważającą z punktu widzenia gospodarki społecznej stosunki w rolnictwie oraz korzyści płynące z produkcji rolniczej. Przedmiotem zainteresowania ekonomiki jednostki gospodarczej, którą właściwie powinna się nazywać: zasady urządzania i prowadzenia gospodarstw wiejskich, jest korzyść indywidualna jednostki prowadzącej przedsiębiorstwo rolnicze.
Leave a reply