Ewolucja zatrudnienia

Ewolucja zatrudnienia w rolnictwie prowadzi do coraz lepszego wykorzystania potencjału pracy. Na ilościowe i jakościowe cechy ludności rolniczej coraz silniej oddziałują procesy migracyjne — zmniejsza się stan i zmienia się struktura zatrudnienia w rolnictwie. Procesy te mają istotne znaczenie dla polityki zatrudnienia rolniczego i pozarolniczego. Dotyczy to zwłaszcza konsekwencji strukturalnych procesów demograficznych i migracyjnych występujących na wsi i w rolnictwie, a więc zarówno procesu starzenia się ludności rolniczej, jak też feminizacji zawodu rolnika czy też pewnych ujemnych skutków negatywnej selekcji i młodzieży pozostającej w rolnictwie. Zwrócić należy uwagę na złożony charakter procesu migracji i trudności jego interpretacji w zależności od bieżącej sytuacji i rozwiązań organizacyjnych. Obok tendencji długofalowych występują tu zjawiska i potrzeby aktualne, rozwiązania doraźne, często sprzeczne z celami i potrzebami perspektywicznymi. Niepokojące są zjawiska odpływu kwalifikowanej siły roboczej z rolnictwa i wyludnianie się pewnych rejonów kraju. Czynnik pracy w rolnictwie traktowany jest obecnie najczęściej w ujęciu ilościowym i jako element procesu produkcji dający się z łatwością zastąpić pracą uprzedmiotowioną. Prowadzi to do fascynacji nakładami pracy uprzedmiotowionej i niedoceniania czynnika osobowego. Tymczasem wraz ze wzrostem technicznego wyposażenia rolnictwa wyraźnie zwiększa się znaczenie czynnika ludzkiego i jego cech jakościowych. Zrozumiałe jest także, iż wynikające z tego konsekwencje wpływają nie tylko na kształtowanie się polityki zatrudnienia, ale także polityki oświatowej, socjalnej, inwestycyjnej itp. Mobilność siły roboczej w rolnictwie zależy od różnorodnych czynników natury ekonomicznej i pozaekonomicznej. Osiągniecie stopnia mobilności, który odpowiadałby potrzebom społecznym, należy do najtrudniejszych zadań polityki gospodarczej kraju.