Rozróżniamy koszty całościowe i koszty jednostkowe. Koszty całościowe dotyczą całego przedsiębiorstwa czy też całej działalności produkcyjnej lub usługowej. Przykładem kosztów całościowych mogą być koszty chowu bydła mlecznego, uprawy buraka cukrowego lub eksploatacji parku transportowego. Kosztami jednostkowymi są koszty przeliczone na jednostkę produktu lub usługi, na 1 ha lub 1 sztukę inwentarza żywego, a więc koszt 1 litra mleka, 1 tony buraków cukrowych, 1 tonokilometra, a także koszt utrzymania 1 krowy mlecznej w ciągu roku, uprawa 1 ha buraków cukrowych lub eksploatacji 1 trzytonowego samochodu ciężarowego. Niektórzy kosztami jednostkowymi nazywają jedynie koszty jednostki produktu lub jednostki usługi. My rozszerzamy to pojęcie, tym bardziej, że w praktycznej działalności ta druga grupa kosztów jednostkowych, a więc koszt hektara, sztuki inwentarza żywego lub środka produkcji czy transportu, bywa zazwyczaj bardziej przydatna w podejmowaniu decyzji. Różnica bowiem polega na tym, że koszty na sztukę lub hektar są bardziej stabilne i bardziej podlegają decyzjom kierownika produkcji. Koszty jednostki produktu lub usługi wynikają z podzielenia kosztów całościowych przez liczbę jednostek uzyskanej produkcji lub przez liczbę jednostek wykonanej usługi, które są bardzo zmienne z roku na rok i często mało zależne od decyzji kierownika. W postaci kosztów całościowych lub jednostkowych mogą być ujmowane bądź tylko koszty bezpośrednie, bądź też koszty pełne, zwane inaczej całkowitymi, które zawierają w sobie również rozdzielone za pomocą umownego klucza koszty pośrednie. Koszty bezpośrednie są bardziej przydatne w podejmowaniu decyzji.
Leave a reply