Spoldzielnia rolnicza

W dziedzinie tworzenia i podziału dochodów istnieje wiele podobieństw w indywidualnym gospodarstwie chłopskim i w rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Spółdzielnia jest w pewnym sensie kontynuacją gospodarstwa chłopskiego i choć jest dzisiaj czymś więcej niż sumą zrzeszonych warsztatów indywidualnych, jednak pozostaje w iniej wiele elementów właściwych gospodarce chłopskiej. Podobnie jak gospodarstwo chłopskie, spółdzielnia dąży przede wszystkim do maksymalizacji dochodu, który stanowi podstawę bytu rodzin spółdzielców i warunek rozszerzonej reprodukcji spółdzielni jako jednostki gospodarczej. W spółdzielni, podobnie jak w gospodarstwie chłopskim, opłata pracy mię ma charakteru zewnętrznego, a ostateczny jej poziom zależy od wytworzonego dochodu oraz ...

dalej

Rozwoj technik

Rozwój (zmianę) technik wytwarzania opisuje ścieżka przejścia miedzy zbiorami technik efektywnych, w kolejności — od mniej do bardziej efektywnych. Różnice między zbiorami technik o różnym stopniu efektywności są odbiciem różnic w poziomie wiedzy techniczno-rolniczej i umiejętności jej praktycznego spożytkowania. Przechodzenie od zbioru technik mniej efektywnych do zbioru technik bardziej efektywnych idzie w parze z doskonaleniem środków technicznych produkcji, procesów obsługi roślin i zwierząt (czyli technologii produkcji) i organizacji produkcji. Wprowadzanie tych udoskonaleń określa się mianem postępu techniczno-rolniczego. Tak więc immanentną cechą rozwoju technik wytwórczych jest postęp techniczno-rolniczy, rozumiany jako ogół usprawnień w metodach ...

dalej

Rownowaga biologiczna

Eksploatując glebę i czerpiąc z jej zasobów składniki pokarmowe, człowiek prowadzi często do naruszenia równowagi biologicznej środowiska produkcyjnego. W celu uniezależnienia się od ujemnych skutków ingerencji w procesy biologiczne, człowiek musi stosować szereg kompensujących zabiegów uprawowych, musi np. ustalać systemy gospodarowania chroniące glebę, sztucznie regulować warunki środowiska przez meliorację, nawożenie organiczne i mineralne oraz stosować środki ochrony roślin. Historia produkcji roślinnej jest w zasadzie historią zabiegów stosowanych przez człowieka w celu utrzymania żyzności gleby. Jednym z podstawowych warunków racjonalnego gospodarowania w rolnictwie jest ukształtowanie takiej kompozycji roślin, tzn...

dalej

Rada ekonomiczna

Organ doradczy Rady Ministrów powołany do prowadzenia naukowej analizy podstawowych zagadnień gospodarki narodowej oraz zapewnienia należytego przygotowania wytycznych polityki gospodarczej: składa się z ekonomistów naukowców i praktyków: zakresem działania obejmuje: prowadzenie prac nad doskonaleniem podstawowych zasad organizacyjnych i metod zarządzania gospodarką narodowa:opracowywanie ekspertyz ekonomicznych i opiniowanie zasad i metod polityki gospodarczej: przeprowadzanie badań ekonomicznych w poszczególnych działach gospodarki narodowej oraz systematycznych przeglądów sytuacji w całej gospodarce:inicjowanie badań ekonomicznych prowadzonych przez placówki naukowo-badawcze resortów oraz wykorzystywanie wyników tych badań...

dalej

Rachunek efektywnosci

Najczęściej stosowaną miarą efektywności inwestycji jest wskaźnik obrazujący stosunek wielkości efektu do poniesionego nakładu. Konstrukcja logiczna tego miernika nie budzi wątpliwości, natomiast powstają one wtedy, gdy przystępujemy do obliczeń i decyzji praktycznych. Zanim omówimy najczęściej stosowane wskaźniki oceny ekonomicznej efektywności inwestycji w mikro- i makroskali, warto poczynić kilka uwag o przyczynach, które skłaniają do wydzielania rachunku efektywności inwestycji z ogólnego rachunku efektywności nakładów w rolnictwie. Trwałe środki produkcji w gospodarstwie rolnym biorą udział w wielu cyklach produkcyjnych, w toku produkcji nie zmieniają swej postaci naturalnej i zużywają się stopniowo, przenosząc na nowo wytworzony produkt tylko te część s...

dalej

Produkcja zwierzeca

Profil produkcji zwierzęcej jest ukształtowany przede wszystkim pod kątem ekonomii wykorzystania produkcji roślinnej. Z punktu widzenia powiązań międzygałęziowych w rolnictwie, wykorzystania zasobów pasz, produkcji obornika i produkcji stosunkowo taniego białka, zasadnicze znaczenie ma kierunek produkcji bydła, obejmujący produkcję mleka i żywca wołowego. Na drugim miejscu postawić należy trzodę chlewną. Te dwa kierunki dają razem około 35% wartości globalnej produkcji rolnictwa. Historycznie ukształtowane preferencje dla mlecznego kierunku produkcji bydła są czynnikiem ekonomizacji produkcji rolniczej. W naszych warunkach mleko jest bowiem najtańszym źródłem uzyskania białka zwierzęcego...

dalej

Postep techniczno rolniczy

Postęp techniczno-rolniczy prowadzi zazwyczaj .do obniżenia wszystkich współczynników technicznych produkcji i wzrostu współczynników wydajności , choć w stopniu niejednakowym, zależnym od rodzaju zastosowanej innowacji. Na ogół innowacje te są bardziej ziemiooszczędne i pracooszczędne niż kapitałooszczędne. Dzieje się tak dlatego, że realizacja postępu techniczno-rolniczego jest — w większym lub mniejszym stopniu — uwarunkowana zwiększeniem wyposażenia technicznego rolnictwa. Natomiast wpływ postępu techniczno-rolniczego na poziom współczynników struktury i zespolenia czynników produkcji jest na ogół niewielki...

dalej

Panstwa dobrobytu

Apologetyczna koncepcja burżuazyjna głosząca, iż w wyniku strukturalnych przeobrażeń dokonujących się we współczesnym kapitalizmie głównym celem państwa burżuazyjne-go stało się zapewnienie powszechnego dobrobytu wszystkim członkom społeczeństwa. Wśród zwolenników tej koncepcji występują poważne różnica zdań co do tego, jakie państwa burżuazyjne należy zaliczyć do welfare state, kiedy one jako takie się ukształtowały, jaki powinien być zasięg ingerencji państwa w życie gospodarcze i jego działalności socjalnej, jakie są perspektywy jego dalszego rozwoju...

dalej

Ograniczenie w sterowaniu

Sterowanie rozwojem rolnictwa, tak jak sam rozwój, nie dokonuje się w próżni, lecz w określonym otoczeniu społeczno-ekonomicznym, politycznym, międzynarodowym itd. Procesy sterowania mają swój obiektywny zmian niemożna więc nimi dowolnie „manipulować”. Istnieją też pewne zaszłości procesy sterowane oraz ich otoczenie charakteryzują w danym momencie pewne stany osiągnięte w ich dotychczasowym rozwoju. Te wszystkie elementy stanowią znaczne ograniczenia w sterowaniu rozwojem rolnictwa w danym okresie. Wyróżnić można trzy podstawowe grupy czynników ograniczających możliwości sterowania rozwojem rolnictwa. Pierwsza grupa dotyczy szeroko rozumianego otoczenia procesu rozwoju rolnictwa, tj. innych procesów gospodarczych w kraju, a nawet poza nim...

dalej

Obligacje

Rodzaj papieru wartościowego przynoszącego jego posiadaczowi z góry określony dochód: jest dokumentem stanowiącym dowód wierzytelności (w odróżnieniu od akcji, która stanowi formalnie dowód współwłasności), stwierdzającym treść uprawnień wierzyciela do otrzymania od pożyczkobiorcy w określonym trybie i terminie zwrotu pożyczki (wykup obligacji) oraz określonego dochodu (np. premie, odsetki) i korzystania z ewentualnych przywilejów. Obligacje stosowane są przy pożyczkach zaciąganych przez państwo, a w państwach kapitalistycznych — również przez inne osoby prawne, jak organizacje samorządowe, towarzystwa akcyjne, duże przedsiębiorstwa...

dalej