Unowoczesnienie techniki wytworczej

Unowocześnienie techniki wytwórczej jest nieodłącznym procesem składowym rozwoju rolnictwa. Istota owego procesu bywa jednak często upraszczana: utożsamia się ją zwykle z uprzemysłowieniem metod produkcji, a więc zastępowaniem tradycyjnych czynników wytwórczych (pracy żywej, ziemi, środków produkcji pochodzenia rolniczego) środkami produkcji pochodzenia przemysłowego (z jednoczesnym przechodzeniem na formy organizacji produkcji właściwe przemysłowi). Tymczasem istotą unowocześniania techniki wytwórczej powinno być wprowadzenie takich zmian, które przyczyniają się do podnoszenia (maksymalizacji) stopy efektywności gospodarowania w rolnictwie. To zaś osiąga się przez oszczędzanie czynników względnie rzadkich i drogich kosztem zwiększenia nakładów czynników względnie obfitych i tanich. W różnych warunkach społeczno-ekonomicznych (miejscach — okresach) różnie mogą się układać oceny względnej rzadkości lub obfitości poszczególnych czynników wytwórczych, różne więc mogą być drogi unowocześnienia techniki wytwórczej. Niewątpliwie w najnowszych dziejach rozwoju rolnictwa w przemianach technicznych utrwaliła się tendencja do oszczędzania pracy żywej i ziemi kosztem rosnącego zużycia kapitału — było to zgodne ze zmianami podaży i relacji cen podstawowych czynników wytwórczych.