Papier wartościowy świadczący o udziale jego właściciela w kapitale spółki akcyjnej i dający mu prawo do otrzymywania dywidend. Akcje mogą być imienne lub na okazicie1a. Akcje imienne w przeciwieństwie do a. na okaziciela mogą być wydane akcjonariuszowi przed pełną wpłatą. Do zbycia a. imiennej wymagane jest pisemne oświadczenie zbywającego. Statut spółki może przewidywać ograniczenie zbywalności a. imiennych. Ze względu na różnicę uprawnień odróżnia się akcje zwykłe i akcje uprzywilejowane. Uprzywilejowanie a. może się wyrazić bądź w przyznaniu prawa do większej dywidendy, bądź w przyznaniu uprzywilejowanego prawa do głosu na walnym zgromadzeniu (np...

Kapitał na wsiach przenikał do rolnictwa poprzez kredyt hipoteczny przede wszystkim w krajach, w których rolnictwo nabrało charakteru towarowego. Zarazem na produkcję rolną wpływał wielki handel, bez którego pomocy rolnik nie mógł sprzedać swych towarów. Zależność producenta od wielkiego kapitału była jeszcze silniejsza przy uprawach roślin przemysłowych (np. tytoń, buraki cukrowe) lub hodowli owiec, gdyż odbiorcą produktów był tylko przemysł. Wielkie organizacje handlowe i banki finansujące handel zdobywały wpływ na losy produkcji rolnej w koloniach i krajach zacofanych. Kauczuk, bawełna i inne uprawy znajdowały nabywców w krajach uprzemysłowionych, rolnictwo nie mogło więc istnieć bez fachowego pośrednika. Poprzez handel kapitał finansowy czerpał zy...

Poszczególne oddziaływania sterujące nie wywołują jednakowych skutków w rozwoju rolnictwa. W związku z tym należy określić hierarchię oddziaływań sterujących i koncentrować uwagę na decyzjach o znaczeniu strategicznym, przesądzających o przebiegu procesu rozwoju rolnictwa. Stanowi to kolejną zasadę sterowania rozwojem rolnictwa. Oddziaływania sterujące, zwłaszcza o znaczeniu strategicznym, nie mogą być sprzeczne, tzn. nie powinny wywoływać diametralnie różnych tendencji. To samo można powiedzieć o decyzjach sterujących o znaczeniu taktycznym i operatywnym nie powinny one być sprzeczne z decyzjami o znaczeniu strategicznym. Trzeba dążyć do sytuacji odwrotnej, tj. aby zespół oddziaływań był wewnętrznie komplementarny...

System organizacji społeczno-zawodowych i spółdzielczych prowadzących działalność gospodarczą zarówno w sferze produkcji rolnej, jak i w dziedzinie obrotu, kredytu itp.: posiadają osobowość prawną, a działalność swoją opierają na statutach przyjętych przez walne zebrania i zjazdy.Do najważniejszych organizacji samorządu chłopskiego. należą: spółdzielczość zaopatrzenia i zbytu, spółdzielnie ogrodniczo-warzywnicze, spółdzielnie mleczarskie, spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe, spółdzielnie produkcyjne, spółdzielnie maszynowe, międzykółkowe spółdzielnie usługowo-wytwórcze, kółka rolnicze oraz rady gromadzkie...

Ogólny poziom cen rolnych wpływa na względny stosunek dochodów rolniczych do nierolniczych. Ilość nierolniczej pracy społecznej, ucieleśniona w produktach nabywanych przez rolnictwo i stanowiąca ekwiwalent za produkcję rolniczą przekazywaną społeczeństwu, wyznacza obiektywny stopień opłaty rolniczej. Określa ona proporcję ilościową, w której wymienia się jednostkę pracy rolniczej na pracę nierolniczą. Rolnik przekazuje część wytworzonego przez siebie produktu dodatkowego w procesie wymiany produktów rolniczych na produkty nierolnicze. Wzajemne relacje poziomu cen obu tych grup produktów określają stopień podziału efektu pracy rolnika na pracę dla siebie i dla społeczeństwa...

Ważnym etapem w rozwoju wolnego handlu w Anglii był rok 1820. Kupcy z różnych ośrodków handlowych zaczęli wnosić do parlamentu petycje w sprawie zniesienia ograniczeń krepujących handel. Idea wolnego handlu zdobywała coraz więcej zwolenników. W latach 1822, 1823, 1824 trzy nowe Akty Nawigacyjne zniosły większość obowiązujących do tej pory postanowień, normujących handel między Anglią a jej koloniami oraz innymi krajami świata. Zniesiono zakaz sprowadzania niektórych towarów. Zezwolono na przywóz pewnych towarów zagranicznych do kolonii angielskich oraz na wywóz towarów kolonialnych do krajów europejskich i azjatyckich, dopuszczono do handlu z koloniami statki różnych krajów, pod warunkiem wzajemności...

Warunkiem funkcjonowania i rozwijania się spółdzielni jako przedsiębiorstwa jest posiadanie określonych funduszy niepodzielnych. Z jednej strony zapewniają one reprodukcję rozszerzoną majątku spółdzielni, z drugiej zaś są elementem integrującym spółdzielców. Fundusze niepodzielne stanowią materialne zabezpieczenie funkcjonowania spółdzielni ważny element jej trwałości. Nazwy tych funduszy i sposób ich wyodrębniania ulegają zmianie i często zależą od przyjętych rozwiązań statutowych, ale nie zmienia się ich sens ekonomiczny...

Przestrzenne zróżnicowanie zasobów i struktury siły roboczej staje się coraz wyraźniej zasadniczym czynnikiem regionalnego zróżnicowania społeczno-ekonomiczinej struktury rolnictwa i relacji czynników produkcji oraz bezpośrednio wpływa na kształtowanie się warunków społecznej i technicznej rekonstrukcji gospodarki rolnej w poszczególnych regionach. Kształtowanie się terytorialnych prawidłowości w rozmieszczeniu siły roboczej (ludności rolniczej) ma bezpośredni związek z rozwojem poszczególnych regionów. Istnieje związek między liczbą ludności rolniczej na danym terytorium a poziomem i dynamiką zmian w wielkości i strukturze produkcji rolniczej...

Spadek liczby ludności rolniczej staje się w pewnym okresie warunkiem postępu w rolnictwie, gdyż przyczynia się do poprawy struktury agrarnej wraz z wynikającymi z tego konsekwencjami ekonomicznymi i społecznymi. Poprawie ulegają relacje dochodowe w rolnictwie, zwiększa się społeczna wydajność pracy, pogłębia się społeczny podział pracy itp. Na obecnym etapie intensywnego rozwoju Polski akcentuje się rolę czynnika ludzkiego w zakresie wykorzystania środków produkcji i potencjału gospodarczego kraju. Rosnące potrzeby gospodarki narodowej będą powodowały dalszy odpływ siły roboczej z rolnictwa, co przy niezbędnym, dalszym wzroście produkcji rolnej będzie musiało znaleźć odbicie w formułowaniu nowych zasad gospodarowania zasobami siły roboczej w rolnictwie...

Zakres i formy nacjonalizacji są różne w poszczególnych krajach, zależnie od konkretnych warunków historycznych i politycznych. Nacjonalizacja społeczna obejmuje wszystkie wielkie i średnie przedsiębiorstwa przemysłowe, budowlane, transportowe, rolne t handlowe oraz banki. Własność drobnotowarowa nie podlega nacjonalizacji: zostaje ona włączona do socjalistycznego systemu gospodarczego w drodze stopniowego przekształcania we własność spółdzielczą. Nacjonalizacja odbywa się w zasadzie bez odszkodowania, chociaż w poszczególnych krajach zdarzają się przypadki odpłatności...