Monthly Archives Lipiec 2017

Feyuszyzm towarowy

Polega na tym, że w warunkach -gospodarki towarowej opartej na prywatnej własności środków produkcji stosunki społeczne między producentami przyjmują formę stosunków między rzeczami: podstawą jego jest fakt, że stosunki społeczne między ludźmi przejawiają się w trakcie wymiany towarów. Wzajemna zależność producentów od siebie, wynikająca ze społecznego podziału pracy między nimi, jest zamaskowana przez pozorną niezależność każdego z nich, wynikającą z prywatnego charakteru produkcji. Producent uzależniony jest od cen wytwarzanych przez niego towarów. Poziom cen może go wzbogacić lub zrujnować, umożliwić mu produkcję i zachęcić do jej rozszerzenia lub nakazać mu zaprzestać produkcji. Poziom cen kształtuje się jednak żywiołowo...

dalej

Czynnik pracy

Postęp związany z rozwojem gospodarczym kraju i procesem jego uprzemysłowienia jest źródłem przemian w zawodzie rolniczym. Powstają nowe zawody i nowe wzorce postępowania ekonomicznego i społecznego. Zmiany te, występujące w całym kraju, powodują zasadnicze przeobrażenie w mikrostrukturach wiejskich (gospodarstwo, rodzina, wieś) i stają się podstawową siłą motoryczną przemian ekonomicznych i społecznych w środowiskach wiejskich. Wieś i rolnictwo jest jednym z najważniejszych źródeł siły roboczej dla gałęzi pozarolniczych. Siła robocza stanowi podstawowy czynnik produkcji wszelkiej wytwórczości, jest więc jedynym źródłem wartości. Jako zdolność do pracy określa ona wykorzystywanie innych czynników wytwórczych (ziemi i wyposażenia technicznego)...

dalej

Ceny

Cena stanowi pieniężny wyraz wartości towaru lub usługi: wartość zaś jest społeczną miarą nakładu pracy niezbędnego do wytworzenia danego produktu. Wartość jest podstawą cen, ich proporcje wzajemne zmierzają w dłuższym okresie do kształtowania się zgodnie z relacjami wartościowymi, tzn. proporcjonalnie do czasu pracy społecznie niezbędnej dla wytworzenia poszczególnych towarów. Ceny rolne, tj. ceny artykułów rolnych uzyskiwane bezpośrednio przez rolników-producentów, spełniają dwie podstawowe funkcje — dochodową i produkcyjną. Uzyskanie dochodu jest celem działalności produkcyjnej rolnika. Dochód gospodarstw zależy na ogół od rozmiarów produkcji oraz od poziomu cen...

dalej

Cechy ziemieslnicze

Dobrowolne lub przymusowe zrzeszenia rzemieślników jednego lub pokrewnych rzemiosł: w feudalizmie stanowiły podstawową formę organizacji produkcji i całokształtu życia zbiorowego rzemieślników miejskich: powstały dla obrony interesów rzemieślników przed wyzyskiem feudalnym: istotnym ich celem była też walka z konkurencją. Cechy rzemieślnicze ściśle reglamentowały i kontrolowały produkcję, zaopatrzenie i zbyt wyrobów w poszczególnych gałęziach rzemiosła. W późniejszym okresie feudalizmu. a szczególnie w okresie narastania kapitalizmu Cechy rzemieślnicze hamowały swobodny rozwój sił wytwórczych: wraz z rozwojem kapitalizmu stopniowo traciły swoje znaczenie...

dalej

Bezposrednie oddzialywanie

Metody bezpośredniego oddziaływania (zwane w skrócie nakazowymi) ograniczają obszar swobody decyzyjnej rolniczych podmiotów gospodarczych. Zakłada się przy tym implicite, że ograniczenie to ma na celu wykluczenie decyzji nieracjonalnych z ogólnospołecznego punktu widzenia, t j. decyzji sprzecznych z interesem ogólnospołecznym. Jeżeli założenie to byłoby spełnione, wtedy — przy zgodności interesu ogólnospołecznego z interesami grupowymi i prywatnymi — metody te byłyby w pełni uzasadnione. W rzeczywistości tak jednak nie jest. Po pierwsze, nie ma sytuacji, w której wspomniane interesy byłyby całkowicie zgodne. Po drugie, często subiektywna ocena konkretnej sytuacji jednostki gospodarczej przez organy sterujące jest błędna...

dalej

Banki kapitalistyczne

W pierwszych latach drugiej połowy XIX w. zaczął się szybki rozwój bankowości i kredytu kapitalistycznego. Rozwój przemysłu, powstanie wielkich przedsiębiorstw kapitalistycznych, rozszerzenie budownictwa kolejowego zrodziły zapotrzebowanie na ogromne kapitały. Mogły ich dostarczyć jedynie banki, mobilizujące czasowo wolne środki pieniężne i drobne oszczędności. Charakterystyczną cechą rozwoju banków, organizowanych przeważnie w formie spółek akcyjnych w drugiej połowie XIX w., było szybkie rozszerzanie działalności kredytowej. Pod koniec XIX w, nastąpiła koncentracja banków i kapitału bankowego i rozpoczął się proces łączenia kapitału przemysłowego z bankowym w kapitał finansowy, charakterystyczny dla monopolistycznego stadium kapitalizmu. Angielsk...

dalej

Amortyzacja

Rachunkowym wyrazem zużycia środków trwałych jest amortyzacja. Zasób trwałych środków produkcji użytkowanych w procesie wytwórczym określa się mianem technicznego wyposażenia procesu produkcji. Dość często używa się w tym znaczeniu terminu majątek produkcyjny. W rolnictwie istotne znaczenie ma pochodzenie środków produkcji. Można tu dokonać następującego podziału: Środki produkcji nabywane przez rolnictwo w innych działach gospodarki narodowej są to środki produkcji o charakterze towarowym tworzą one tzw. zewnętrzne przepływy środków produkcji...

dalej