Efektywnosc

Przez efektywność poszczególnego nakładu rozumiemy stosunek między wartością krańcowego przyrostu produkcji z danego nakładu a kosztem jednostkowym tego nakładu. Jeśli krańcowy produkt uzyskiwany z jednego nakładu jest wyższy niż w przypadku innego, należy tak długo zwiększać udział pierwszego nakładu a zmniejszać udział drugiego, aż ich krańcowe produkty ulegną wyrównaniu. Tak więc substytuowanie nakładu mniej produktywnego bardziej produktywnym musi doprowadzić do wyrównania się ich krańcowej produkcyjności. W punkcie wyrównywania się krańcowej produkcyjności nakładów dalsza zmiana ich proporcji nie jest racjonalna, gdyż spowodowałaby odwrócenie sytuacji wyjściowej, tzn. zwiększenie krańcowej dochodowości nakładu drugiego w stosunku do pierwszego i konieczność odwrotnej substytucji. Głównym elementem wykresu jest krzywa, która przedstawia różne technologie żywienia trzody, t j. różne kombinacje nakładów ziemniaków i pasz treściwych, potrzebnych do wytworzenia 100 kg żywca. Stosunek oszczędności (ubytku) nakładów czynnika zastępowanego do przyrostu nakładów czynnika zastępującego nazywa się stopą substytucji. Stopa substytucji pokazuje, ile oszczędności nakładów jednego czynnika daje zwiększenie o jednostkę nakładu innego czynnika. Wraz z pogłębieniem się procesu substytucji stopa substytucji ulega najczęściej zmianie.