Joan Robinson

Joan Robinson, postępowa ekonomistka angielska, w następujący sposób charakteryzuje miejsce militaryzacji w keynesowskim systemie teoretycznym: „Celem Keynesa — czytamy — było zilustrowanie paradoksu kapitalizmu i nawoływanie do racjonalnej kontroli inwestycji, tymczasem skutkiem jego dowodzenia jest wyjaśnienie, dlaczego współczesny kapitalizm rozwija się wspaniale wówczas, gdy rządy dokonują inwestycji w produkcji zbrojeniowej. W wysoce rozwiniętej gospodarce niewątpliwe gospodarcze marnotrawstwo, jakim są zbrojenia, zamiast stać się rujnującym ciężarem — staje się metodą utrzymania ożywienia. Wynika stąd, że w braku potrzeby zbrojeń trzeba by było podejmować inwestycje użyteczne i w ten sposób wkraczać na teren władzy i niezależności kapitalistów. Dlatego też kapitalistom bardziej odpowiada sytuacja, w której zbrojenia wydają się konieczne”. Ogólne stwierdzenie, że polityka militaryzacji gospodarki tworzy w kapitalizmie specyficzny rynek zbytu dla monopoli — nie wystarcza. Konieczne jest pełniejsze wyjaśnienie mechanizmu wpływu militaryzacji na koniunkturę oraz określenie warunków i granic tego wpływu. Specyficzną cechą produkcji zbrojeniowej jest dostarczanie dóbr, które nie są ani środkami produkcji, ani środkami konsumpcji. Są to środki niszczenia. Wykorzystanie ich wartości użytkowej nie przynosi zaspokojenia konsumpcyjnych czy produkcyjnych potrzeb społeczeństwa. Nie biorą więc one w jakiejkolwiek formie udziału w procesie reprodukcji społecznej, lecz z procesu tego wypadają. Militaryzacja w żadnym wypadku nie powoduje więc przyrostu dóbr materialnych społecznie użytecznych.