Koszty stale i zmienne

Podział kosztów na stałe i zmienne jest podziałem podstawowym z punktu widzenia podejmowania decyzji w gospodarstwie rolniczym, zarówno perspektywicznych (długookresowych, strategicznych), jak i bieżących. W istocie rzeczy czyste koszty stałe i czyste koszty zmienne w praktyce w ogóle nie istnieją. Istnieją natomiast koszty prawie stałe lub mało zmienne oraz koszty w zasadzie zmienne. Kosztami stałymi nazywamy takie, które w danym gospodarstwie się nie zmieniają albo mało się zmieniają, związane są z jego istnieniem i nie zależą od struktury i wielkości produkcji, zwłaszcza gdy gospodarstwo już jest zorganizowane i gdy już dokonano w nim określonych inwestycji. Do kosztów takich zaliczany jest koszt utrzymania środków trwałych, gdy zostały one już nabyte lub wytworzone. Dotyczy to nie tylko środków trwałych o znaczeniu ogólnym, takich jak budynek administracyjny czy warsztaty mechaniczne lub park transportowy, lecz również budynków inwentarskich i maszyn, których koszty obciążają tylko jedną działalność produkcyjną, takich jak np. hala udojowa lub wyrywacz lnu. Koszty utrzymania hali udojowej będą obciążały gospodarstwo nawet wtedy, gdy krowy mleczne zostaną zastąpione bukatami, a koszty wyrywacza lnu — także wtedy, gdy w gospodarstwie nie będzie się już w ogóle uprawiać lnu.