Rolnictwo, jako dział gospodarki narodowej, wytwarza określony dochód równy wartości produkcji czystej. Jest to jednocześnie wkład rolnictwa do tworzonego dochodu narodowego. Produkcję czystą rolnictwa rozpatrywać możemy in natura (wolumen dochodu narodowego wytwarzanego przez rolnictwo) lub też jako substancję tworzonej wartości. Ujęcia te na ogół nie pokrywają się ze sobą. Wielkość wartości produkcji czystej w istotnym stopniu zależy od poziomu i struktury cen produktów i usług, w jakich liczony jest dochód narodowy. Pełna zgodność między rachunkiem prowadzonym w naturze i w ujęciu wartościowym można by osiągnąć wówczas, gdyby ceny były zgodne z wartością. W rzeczywistości -na ogół tak nie jest i wskutek tego występują niekiedy duże różnice...

Rozróżnia się dwa zasadnicze sposoby zwiększania produkcji rolniczej — ekstensywny i intensywny. Sposób ekstensywny polega na zwiększaniu powierzchni rolniczej bez zwiększenia nakładów na jednostkę powierzchni, intensywny zaś — na Wzroście produkcji dzięki powiększaniu nakładów produkcyjnych na jednostkę powierzchni. Dlatego ekstensywne rolnictwo charakteryzują względnie niskie nakłady na jednostkę powierzchni, natomiast rolnictwo intensywne — wysokie nakłady...

Celowość stosowania a. i jego poszczególnych systemów zależy od charakteru danej pracy i warunków, w jakich jest wykonywana. Do ogólnych warunków stosowania akordu zalicza się: możliwość zmniejszenia zużycia czasu roboczego na jednostkę produkcji bez pogorszenia jej jakości: wpływ robotnika na zmniejszenie zużycia czasu roboczego na jednostkę produkcji: możliwość ustalenia właściwych norm zużycia czasu przed przystąpieniem robotnika do wykonania danej pracy: możliwość ścisłego i terminowego ewidencjonowania wyników pracy robotnika: opłacalność stosowania akordu. Zastosowanie poszczególnych systemów akordowych uzależnione jest od istnienia szczegółowych warunków...

Zjawisko sprzeczności w realizacji różnych celów gospodarczych jest w ekonomice znane. Dotychczas mniej uwagi zwracano na problem sprzeczności celów różnej natury, na przykład: celów ekonomicznych, produkcyjnych i ustrojowych. Synchronizacja, tj. eliminowanie sprzeczności celów, jest jednym z trudniejszych problemów zarówno w trakcie ich formułowania (problem teoretyczny), jak i ich osiągania (problem praktyczny). W rolnictwie synchronizacja celów jest problemem bardzo złożonym, między innymi ze względu na kilkumilionową zbiorowość jednostek produkcyjnych, znaczne rozczłonkowanie struktury organizacyjnej jednostek zarządzających (tzn...

kapitał występujący w postaci papierów wartościowych, pieniądze wydatkowane na zakup akcji czy obligacji mogą przekształcić się w rzeczywisty kapitał produkcyjny i kapitał towarowy, natomiast same akcje i obligacje nie funkcjonują w procesie reprodukcji: są tylko czymś w rodzaju papierowego wtórnika kapitału rzeczywistego. Proces ich dalszego przechodzenia z rąk pierwotnych nabywców drogą kupna-sprzedaży do następnych właścicieli nie ma wpływu na ruch okrężny kapitału rzeczywistego. Gdyby nagle cały kapitał fikcyjny został zniszczony, ruch kapitału rzeczywistego nie uległby przez to zakłóceniu. Niecały kapitał fikcyjny charakteryzuje się jednakowym stopniem „fikcyjności”...

Gospodarka skarbowa nie może być rozpatrywana tylko z punktu widzenia ściągania przez rząd pewnej części dochodów społeczeństwa, W wielu bowiem państwach, a szczególnie dotyczyło to krajów później wkraczających na tory gospodarki kapitalistycznej, rządy ze zgromadzonych w budżecie środków finansowych podejmowały rozległe inwestycje. Wobec słabości kapitału prywatnego, inwestycje te odgrywały zasadniczą rolę nie tylko w bezpośredniej rozbudowie infrastruktury (budowa dróg, kolei, łączności itp.), ale także wpływały na nakręcanie koniunktury gospodarczej. Inwestycje finansowane z budżetu stwarzały bowiem zapotrzebowanie na wiele wyrobów przemysłowych, co zachęcało prywatnych wytwórców do podejmowania ich produkcji...

Konwencjonalna nazwa używana na oznaczenie swoistych urządzeń publicznych, których celem jest materialne zabezpieczenie pracowników i ich rodzin, ewentualnie także innych grup ludności, na wypadek wystąpienia zdarzeń powodujących utratę zarobku lub zwiększone obciążenie budżetu rodziny pracowniczej. Zdarzenia takie zwane są ryzykami, gdyż ich wystąpienia, jakkolwiek prawdopodobne, nie można przewidzieć co do czasu, częstotliwości i rozmiaru. Na podstawie prawa wielkich liczb można jednak dość dokładnie obliczyć wielkość ryzyka dla pewnej zbiorowości ludzi w określonym czasie i ustalić wielkość niezbędnego funduszu ubezpieczeniowego na pokrycie strat lub zwiększonych obciążeń związanych z ryzykiem. Ubezpieczenia społeczne obejmują dwa elementy: ubezpieczeniowy i społeczny...

Historyczny proces oddzielania drobnych wytwórców od narzędzi i środków produkcji i skupienia ich w ręku klas posiadających, głównie kapitalistów. Nagromadzeniu środków pieniężnych, które warunkuje powstawanie produkcji kapitalistycznej, służyły także: lichwa i pożyczki udzielane panującym, podbój i eksploatacja kolonii oraz handel kolonialny, system protekcyjny, a szczególnie monopol handlowy wielkich kompanii handlowych, spekulacje giełdowe akcjami spółek handlowych, dzierżawa podatków państwowych, dzierżawa przedsiębiorstw państwowych i realizacja rządowych zamówień inwestycyjnych oraz dostaw wojskowych...

Poszczególne produkty rolne (lub zagregowany produkt końcowy) mogą być wytwarzane za pomocą rozmaitych technik Wytwórczych, z których każdą charakteryzuje właściwy jej wektor współczynników techniczno-ekonomicznych. Zbiór tych technik (inaczej mówiąc wachlarz technik) można schematycznie przedstawić jako macierz współczynników technicznych produkcji lub współczynników wydajności , uzupełnioną macierzą współczynników struktury albo współczynników zespolenia . W macierzach tych poszczególne kolumny charakteryzują rodzaj stosowanej techniki wytwórczej, a poszczególne wiersze — rodzaj użytych do ich opisu współczynników techniczno-ekonomicznych...

Przy ograniczonych, a nawet kurczących się zasobach ziemi użytkowanej rolniczo zwiększenie produkcji rolniczej w skali kraju możliwe jest tylko przez jej intensyfikację, tj. przez zwiększanie nakładów w celu uzyskiwania coraz większej produkcji z jednostki powierzchni. W kraju słabo rozwiniętym gospodarczo, w którym poziom zatrudnienia w rolnictwie jest wysoki i są możliwości stałego odpływu ludności rolniczej do innych zawodów, intensyfikacja produkcji rolniczej ma w zasadzie charakter pracochłonny (wzrost nakładów pracy żywej na jednostkę powierzchni). W Polsce pracochłonna intensyfikacja rolnictwa należy już właściwie do przeszłości, chociaż w rolnictwie indywidualnym istnieje duże zaangażowanie pracy żywej, ale praca ta jest coraz lepiej uzbrojona w kapitał...