Mechanizm wyrównywania odchyleń działa na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Właśnie działanie serwomechanizmów prowadzi przede wszystkim do wykorzystania mechanizmu wyrównywania odchyleń. Mechanizm ten może być także celowo uruchamiany przez podmioty sterujące w wypadku, gdy wystąpiły odchylenia w pożądanym przebiegu rozwoju rolnictwa. Wada tego mechanizmu jest jego działanie ex post, tzn. wtedy, gdy odchylenie jest już faktem dokonanym z wszystkimi jego ujemnymi skutkami. Uruchomienie mechanizmu wyrównywania odchyleń pozwala wyeliminować to odchylenie, jednakże — ze względu na określony czas reakcji — z pewnym opóźnieniem i to przy założeniu, że pozostałe warunki nie uległy zmianie lub że zmiany zostały uwzględnione przez podmiot decyzyjny uruchamiający ten mechanizm...

Burżuazja angielska starała się przede wszystkim o zmniejszenie kosztów produkcji. Pozwalałoby to na pewne obniżenie cen i wzrost zysków. W celu obniżenia kosztów produkcji wprowadzono nowe, bardziej udoskonalone i prostsze w obsłudze maszyny, stosowano nowe metody produkcyjne, masowo zatrudniano kobiety i dzieci, wynagradzając je gorzej niż mężczyzn. Pogłębiano zatem jeszcze bardziej proces pauperyzacji ludności, przez co ograniczano także możliwości zbytu na rynku wewnętrznym. W nowych warunkach wzmógł się wśród burżuazji angielskiej ruch na rzecz likwidacji ograniczeń w handlu zagranicznym. Domagano się reformy taryfy celnej, obniżenia ceł przywozowych, wycofania zakazów przywozu oraz obniżenia ceł wywozowych...

Poziom i struktura wyposażenia technicznego rolnictwa polskiego wskazuje na ogólną prawidłowość charakteryzującą strukturę ekonomiczną naszej gospodarki narodowej. Polega oma na niższym poziomie uzbrojenia technicznego pracy w rolnictwie w porównaniu do pozarolniczych działów gospodarki narodowej. Rolnictwo polskie znajduje się obecnie we wczesnym stadium technizacji. To stadium rozwoju w rozwiniętych krajach kapitalistycznych zakończyło się w pierwszej połowie obecnego wieku. Charakterystyczny dla niego jest niski organiczny skład kapitału (stosunek między kapitałem trwałym, ucieleśnionym w kapitałowych środ-.kach produkcji, a kapitałem zmiennym wyrażającym się w liczbie zatrudnionych)...

Wielki kapitał przemysłowy, który dorósł już do monopolu i stopił się z kapitałem bankowym: powstał w ostatnich dziesiątkach lat XIX w. Na bazie koncentracji i centralizacji kapitału i produkcji utworzyły się monopole w przemyśle. Procesowi temu towarzyszyła koncentracja i centralizacja podaży i popytu kapitału pożyczkowego, co doprowadziło do powstania wielkich banków: miały one przewagę w walce konkurencyjnej nad bankami drobnymi i zdobyły pozycję monopolistyczną na rynku kapitału pieniężnego. „Banki ze skromnych pośredników wzrastają do roli wszechpotężnych monopolistów, rozporządzających prawie całym kapitałem pieniężnym”...

Najszerszy zasięg mają stosunki konkurencyjne. Źródłem ich jest ograniczoność czynników produkcji w rolnictwie. Dlatego rozwój jednych gałęzi produkcji pociąga za sobą konieczność ograniczenia rozwoju, a nawet zmniejszenia innych. Szczupłość zasobów ziemi i kapitału, a w wielu przypadkach (porach roku, grupach gospodarstw) także pracy żywej, uniemożliwia jednoczesny i szybki rozwój wszystkich gałęzi. Zwiększając np. powierzchnię upraw roślin przemysłowych należy się liczyć z koniecznością zmniejszania upraw innych roślin pracochłonnych (warzywa, krzewy jagodowe itp.)...

Przedsiębiorstwo, którego główną funkcją ekonomiczną jest obsługiwanie obiegu pieniężnego oraz skupianie wolnych funduszów pieniężnych i przeistaczanie ich w fundusze funkcjonujące. Typowe banki charakteryzują się dwustronnymi stosunkami kredytowymi, stanowią.,, „z jednej strony centralizację tych, co wypożyczają pieniądze, z drugiej strony… centralizację tych, co je pożyczają” (K. Marks). Najprostszych operacji bankowych dokonywali już na kilka wieków przed naszą erą kapłani Egiptu, Babilonii, Grecji, wypożyczając na procent depozyty złota i srebra składane w ich świątyniach, gwarantujących bezpieczne przechowanie skarbów...

Przez intensywność rozumie się poziom nakładów pracy żywej i uprzedmiotowionej ponoszonych na jednostkę powierzchni użytkowanej rolniczo. Proces przejścia od niższej do wyższej intensywności określamy jako intensyfikację produkcji. Intensyfikacja prowadzi do wzrostu produkcji rolniczej. Intensywność jest miarą ludzkiego wysiłku, ale w rolnictwie zależy on w istotnym stopniu od warunków przyrodniczych. Często zdarza się bowiem, że warunki przyrodnicze, niezależnie od ilości ludzkiego wysiłku, przesądzają ostatecznie o wynikach. W takich więc wypadkach (w zasadniczo różnych warunkach przyrodniczych) nie można uzyskanych efektów produkcji z jednostki powierzchni przyjąć za wskaźnik lub miernik intensywności...

W fazie programowania inwestycji ekonomista powinien odpowiedzieć na podstawowe pytanie: Czy do realizacji celu postawionego jednostce produkcyjnej potrzebne jest inwestowanie! Jeśli po przeprowadzeniu analizy okaże się, że inwestowanie jest warunkiem np. zwiększenia produkcji, podniesienia poziomu wydajności pracy lub obniżki jednostkowych kosztów produkcji, to w tej fazie powinno się z pewnym przybliżeniem określić globalną wielkość potrzeb inwestycyjnych. W fazie projektowania inwestycji ocenie ekonomicznej podlegają poszczególne warianty projektu inwestycyjnego. Ten etap jest szczególnie ważny dla ekonomiki procesu produkcyjnego po wykonaniu inwestycji...

Pseudonaukowa teoria oparta na determinizmie geograficznym, wg którego środowisko, w tym również położenie geograficzne wywiera decydujący wpływ na rozwój społeczeństwa. Tym, co wyodrębnia geopolityka z determinizmu geograficznego, jest teza, że określone położenie geograficzne predystynuje dane państwo lub zamieszkujący dane terytorium naród do rozszerzania wszelkimi środkami jego „przestrzeni życiowej”. Geopolityka pojawiła się na przełomie XIX i XX w. — w związku z przejściem kapitalizmu w stadium monopolistyczne — jako usprawiedliwienie i uzasadnienie agresywnej polityki mocarstw imperialistycznych i uprawianej przez nie eksploatacji innych krajów. Twórcą koncepcji g. był niemiecki geograf i etnograf, F...

Kosztami specjalnymi nazywamy te koszty, które trzeba ponieść na uzyskanie nowej, dotychczas nie wytwarzanej produkcji lub na rozszerzenie produkcji artykułami już wytwarzanego. Rozróżnia się koszty specjalne dwojakiego rodzaju: koszty specjalne stałe i koszty specjalne zmienne. Kosztami specjalnymi stałymi nazywamy koszty wytworzenia lub nabycia środka trwałego, bez którego nie można byłoby uruchomić produkcji nowego artykułu czy też zwiększyć produkcji artykułu już wytwarzanego. Jeśli np. w gospodarstwie zamierzamy wprowadzić chów tuczników, a nie posiadamy budynku nadającego się na ten cel lub też odpowiedni budynek jest zajęty na inne cele, to warunkiem uruchomienia produkcji tuczników jest zbudowanie tuczami...